Eylül 8, 2025

Doğu Karadeniz’de Arıcılık Tehlikede: İklimsel ve Çevresel Meseleler

Trabzon'da arıcılık dalı, iklim kuralları ve betonlaşma üzere sıkıntılar nedeniyle büyük zorluklarla karşı karşıya. Bu yılki bal hasadı tatmin edici değilken, genç jenerasyonun da kesime ilgisi azalıyor.

Doğu Karadeniz Bölgesi’nde varlıklı çiçek florasına karşın, iklim koşulları nedeniyle arıcılar bal üretiminde istenilen randımanı alamıyor. Trabzon’da sadece kestane ve orman gülü balı üretilebiliyor; lakin bu eserlerde de çeşitli problemler dikkat çekiyor. Üretimde yaşanan sorunlar arıcılığı zorlarken, kesimde genç neslin ilgisizliği ve yaylalardaki betonlaşma üzere çevresel sıkıntılar da eklenince arıcılık her geçen gün kan kaybediyor.

Trabzon Arı yetiştiricileri Birliği Lideri Yusuf Aksoy, bu sene bal hasadının tatmin edici olmadığını bununda farklı sebeplere kaynaklandığını kaydederek, “Bu yılki hasat tatmin edici değil; son on yıl içerisinde vasat bir dönem olarak kıymetlendirilebilir. Çok verimli bir yıl geçmedi” dedi.

Aksoy, Doğu Karadeniz’deki doğal çiçek çeşitliliğine karşın, iklimsel maniler nedeniyle bölge arıcıları Gümüşhane, Bayburt, Erzurum ve Van üzere vilayetlere giderek üretim yapmaya çalıştığını belirterek, “Doğu Karadeniz Bölgesi’nde çiçek florası mevcut; fakat iklimsel koşullardan ötürü arıcılarımız bu zenginlikten gereğince yararlanamıyor. Bu nedenle arıcılarımız Zigana Dağı’nı aşarak Gümüşhane, Bayburt, Erzurum ve Van üzere vilayetlere gitmek zorunda kalıyor. Trabzon’da sadece orman gülü ve kestane balı üretilebilmektedir. Lakin orman gülü balı, içeriğinde bulunan toksik hususlar nedeniyle şimdi yasal olarak onaylanmamış ve üretimi yasaklanmıştır. Kestane balında ise son yıllarda ortaya çıkan gal arısı, çiçeklenmeyi engellediği için randımanı önemli formda düşürmektedir. Halbuki kestane balı, antioksidan özelliği sayesinde bilhassa öksürük üzere akciğer hastalıklarına karşı besleyici bir eserdir ve en bedelli ballarımız ortasında yer almaktadır” diye konuştu.

Bu yılki hasat tatmin edici değil

Bu yıl bal hasadının verimli geçmediğini tabir eden Aksoy, “Geçen yıl hayli berbat bir dönem geçirmiştik. Bu yıl birtakım bölgeler geçen seneye nazaran daha âlâ olsa da, birtakım yerlerde durum daha da geriledi. Bilhassa yağış almayan, sıcak rüzgarların estiği ve kırağı düşen alanlarda bal oluşumu olumsuz etkilendi. Genel olarak bu yılki hasat tatmin edici değil; son on yıl içerisinde vasat bir dönem olarak kıymetlendirilebilir. Çok verimli bir yıl geçmedi” dedi.

Yeni jenerasyon sıcak bakmıyor

Yeni jenerasyonun arıcılığa pek sıcak bakmadığını belirten Aksoy, “Arıcılık çoklukla ek bir iş olarak görülüyor. Ana mesleğinin yanında arıcılık yapmaya çalışanlar var. Lakin arıcı sayımız fazla değil ve yıllar içinde azalma yaşanıyor. Son dört yıldır görevdeyim ve bu mühlet zarfında 200’ün üzerinde yeni üye kaydettim; buna karşın üye sayımızı bir türlü bin 500’ün üzerine çıkaramadık. Arıcılık yapanlar ortasında yaşlıların oranı yüksek. Yaşlandıkça sıhhat sıkıntıları nedeniyle işi bırakıyorlar. Yeni jenerasyon ise bu işe çok sıcak bakmıyor. Yeniden de kimi gençler eğitim alarak büyük çapta arıcılığa adım atıyor. Öte yandan arı sokmasından çekinen gençler bu işe aralıklı yaklaşıyor. Ekseriyetle ailesinde arıcılık yapan bireyler bu alana yöneliyor diye konuştu.

Bal ihracatı darbe aldı

2012 yılında ihraç edilen birtakım balların geri çevrilmesiyle ihracat darbe aldığını hatırlatan Aksoy, “2012 yılında ihracat konusunda olumsuz bir tecrübe yaşandı. Yurt dışına gönderilen birtakım ballar kusurlu bulunarak geri çevrildi. Bu olaydan sonra ihracatımızda düşüş yaşandı. NMR aygıtı şimdi tam kapasiteyle devreye giremedi. Bu aygıt tam olarak faaliyete geçtiğinde, bal ihracatında artış bekliyoruz. Trabzon Arıcılar Birliği olarak şu anda bir pazarlama ağı kurma çalışması içerisindeyim. Maksadım, Trabzon’daki arıcılarımızın ürettiği balı Türkiye genelinde pazarlayacak bir sistem oluşturmak. Bu doğrultuda çeşitli görüşmeler yürütüyorum” dedi.

Yaylalarda betonlaşma arıcılığı tehdit ediyor

Yaylalarda süratle artan betonlaşma ve baraj projeleri arıcılığın geleceğini tehdit ettiğine dikkat çeken Aksoy, “Yaylalarda betonlaşmanın artması, çiçek açacak alanların azalmasına neden oluyor. Bu durum arıların yararlanabileceği alanların daralmasına ve münasebetiyle arıcılığın olumsuz etkilenmesine yol açıyor. Ayrıyeten barajların çoğalması da arıcılığı etkiliyor zira bu yapılaşma, iklim kurallarını değiştirerek ekolojik dengeyi bozuyor. Betonlaşma genel manada ekolojik istikrarın bozulması demektir. Geçen yıl da bu nedenle önemli arı kayıpları yaşadık; şahsen benim de kayıplarım oldu. Ekolojik istikrarın bozulması, arı sıhhatinin tehdit altında olması manasına geliyor” diye konuştu. – TRABZON

Kaynak: İhlas Haber Ajansı / İktisat

About The Author